Public-Private Cloud, Hybrid Cloud ve Diğerleri

Hizmet sunulan kitleye göre bulutlar pek çok farklı isim altında gruplanmaktadır. Bulut Bilişim nedir? yazımızda bulutun ne anlama geldiğini açıklamıştık. Bu yazıda ise hybrid cloud, public cloud ve private cloud gibi ana bulut türlerini ve bu türlerden ortaya çıkan yan türleri açıklayacağız.

Genel Kullanıma Tahsisli Bulutu (Public Cloud)

Bir genel bulut altyapısında hizmete sunulan depolama, hesaplama birimleri ve diğer kaynaklar servis sağlayıcı tarafından kişi ve özel şirketlerin kullanımına sunulur. Bu modelde veri işleme uygulamaları servis sağlayıcının kurduğu ve kiraladığı kaynaklarda çalıştırılır.

Bu çözüm kısa süreli kişisel ya da kurumsal kullanımlara uygundur. Ücretlendirme kullanım süresi üzerinden yapıldığı için yatırım maliyeti yoktur. Servis sağlayıcılar maliyetlendirme çalışmaları neticesinde bulut kaynaklarını ücretsiz ya da indirimli olarak da müşterilerine kullandırabilir.

Bu servis sağlayıcılar genellikle bir ya da birden fazla verimerkezinden alan kiralayıp sunucu, veri saklama üniteleri (storage) ya da ağ ekipmanları tedarik ederek hizmet verirler.

Genel bulutların kullanım alanı oldukça geniş olduğundan çoğu genel bulut hizmet sağlayıcı zaman içinde büyük işletmeler haline gelmişlerdir.

Belli başlı genel bulut servis sağlayıcıları Amazon, Google Cloud, Azure, IBM Cloud, Alibaba Cloud, Oracle Cloud ve Tencent Cloud’dur.

Bu yazının yazıldığı tarihte ise Türkiye’de servis sağlayıcılar tarafından genel bulut hizmeti verildiği iddia edilse de genel bulut servis sağlayıcısı bulunmamaktadır.

Özel Kullanıma Tahsisli Bulut (Private Cloud)

Özel Bulut ya da Private Cloud olarak isimlendirilen bulut altyapıları bir kurum ya da kuruluş içindir. Bu tür bulutları diğerlerinden ayıran en büyük özellik üçüncü tarafların erişimine kapalı olmasıdır.

Özel bulut altyapıları genelde kurumun kendi bilişim altyapısını bulut teknolojileri ile yönetmek istemesinden dolayı gelişmiştir. Geleneksel olarak çoğu işletme tüm bilişim kaynaklarını ayrı ayrı yönetmekte ve bu işin getirdiği iş yükünün altından kalkamamaktadır.

Private Cloud altyapısı ile işletme IT işlerini otomasyona dönüştürerek iş yükünü azaltmayı hedeflemektedir.

Bir diğer private cloud kazanımı da yine geleneksel yöntemlerde bir proje grubuna tahsis edilen alanın kullanılmaması sebebiyle oluşan atıl kapasite sorunudur. Bulut altyapısına geçiş ile bu kaynakların en verimli şekilde kullanımı amaçlanır.

Private cloud altyapıları genel bulutların aksine yüksek yatırım maliyeti olan yapılardır. Ancak operasyon maliyetleri hesaba katıldığında zaman içinde daha uygun maliyetler ortaya çıkmaya başlar.

Karma Kullanım Bulutu (Hybrid Cloud)

Karma bulutlar ise aslında en az bir private cloud yanında public cloud’ların da gerekli durumlarda kullanılmasına verilen addır.

Private cloud’a sahip kurumlar dönemsel olarak yüksek işlem kapasitesine ihtiyaç duyduklarında public cloud kullanmaya başlayarak ya da public clouddaki kapasiteyi büyüterek ihtiyaç duydukları işlem kapasitesine ulaşırlar.

Hybrid cloud ya da Türkçesi ile Hibrit bir bulut altyapısı kullanmanın en önemli avantajı, işletme sürekli bulut teknolojileri kullandığı için kurum içinde bir bulut bilişim kültürünün oluşmasıdır.

Sadece public cloud kullanıp private cloud sahibi olmayan bir işletme yazılımlarını çevik olarak bir ortamdan diğerine aktaramaz. Ancak private cloud altyapısı kullanan bir yazılım, küçük bir konfigurasyon değişikliği ile public clouda aktarılabilir ya da her iki kaynağı da kullanması sağlanabilmektedir.

Bu açıdan public cloud kullanmak isteyen bir işletmenin geleneksel IT yönetimi tarzını bırakarak private clouda geçiş yapması önemlidir.

Kamu Bulutu (Government Cloud)

Sadece devlet kullanımı için tahsis edilmiş, özel şirket ya da kişilerin doğrudan kullanımı mümkün olmayan bulut altyapılarıdır.

Kamu bulutları, private cloud ile benzer amaçlar taşımaktadır.

Çeşitli kamu kurum ve kuruluşları geleneksel yaklaşımda günümüzde ayrı ayrı bilişim altyapılarına yatırım yapmaktadır. Bu yapılan yatırımlar aylar hatta yıllar içinde kimi zaman hiç kullanıma girmeden eskimektedir.

Türkiye’de de buna benzer pek çok vaka olmuştur. Yeni başlayan bir çok kamu projesi için milyonlarca liralık toplu sunucu, storage yatırımları yapılmış sonra proje beklenen verimi elde etmediğinden bu kaynaklar uzun sürelerce çalışmadan atıl kalmıştır.

Kamu bulutları ise bu sorunu tamamen ortadan kaldırır. Özel durumlar haricinde, kamu bulutu olduğunda yukarıdaki gibi yatırımlar sadece kamu bulutu servis sağlayıcı tarafından yapılır. Bu kaynaklar bakanlıklar, belediyeler vb. kamu kurumlarının ihtiyacı ölçüsünde kurumlara tahsis edilir.

Özellikle ABD, kamu bulut kullanımı konusunda önemli bir gelişme kaydetmiştir. Genel bulut servis sağlayıcılar; kamu bulutu hizmeti de vermektedir. Birkaç örnek kamu bulutu aşağıda paylaşılmıştır.

https://azure.microsoft.com/is-is/global-infrastructure/government/

https://cloud.google.com/solutions/government/

Türkiye’de kamu bulutuna tek örnek, Tübitak’ın akademisyenlere sunduğu bulut altyapısı TRUBA‘dır.

Topluluk Bulutu (Community Cloud)

Topluluk bulutu ise private cloudlara benzer bir başka yapıdır. Bu yöntem bulut altyapısı ortak barındırılan bulutlara göre bazı genel endişeler nedeniyle ayrı altyapılar olarak konumlandırılır. Bu bulut altyapısında ise çalışan taraflar genellikle bulut sahibiyle bir iş ilişkisi içindedirler.