İşlemcilerin verileri saklarken kullandığı sıralamanın yönünü ifade etmektedir. Bilgisayarlarda kullanılan bazı işlemci ve yazılımlar işlem avantajına göre ihtiyaç duyduğu şekilde veriyi kaydeder.
Örneğin bu makale yazıldığı sırayla diske kaydedilir ve tür dosyalara little endian ya da küçük sonlanan işlem metodu kullanılır. Siz de bu makaleyi okurken ilk kelimeden başlayıp sona doğru okudunuz. Metin dosyaları her zaman ilk baştan sona doğru işlenir. Örneğin bir doğal dil uygulaması bu makaleyi okuyup anlamlandırmaya çalışacaksa yine insanlar gibi baştan sona doğru okumaktadır.
Ancak bazı durumlarda dosyanın sondan başa doğru kaydedilmesi avantajlı olmaktadır. Bu tür dosyalara ise big endian ya da büyük sonlanan denir. Bu yöntemi kullanan bazı işlemciler de vardır. Sun Sparc, Motorola 68K, PowerPC işlemcileri bu mimariyi kullanır.
Uygulama seviyesinde de Java VM de big endian olarak çalışmaktadır. Günümüzde en yaygın kullanılan haberleşme protokolü olan TCP/IP de big endian kullanır. TCP/IP haberleşmesinde ilk önce en önemli byte karşı tarafa gönderilir. Bu özellik de bir big endian özelliğidir.
Aşağıdaki tabloda bazı uygulamaların hangi mimarilerle çalıştığı gösterilmiştir.
| Uygulama | Mimari |
|---|---|
| Photoshop | Big Endian |
| BMP | Little Endian |
| GIF | Little Endian |
| JPEG | Big Endian |
| SGI | Big Endian |
Günümüzde işlemci seviyesinde big-endian ve little-endian ayrımlarını görebileceğimiz işlemcilerin başında IBM Power mimarisine sahip işlemciler bulunmaktadır.
Özellikle Ubuntu, CentOS gibi dağıtımların bu tür işlemcilere özel derlediği paket ve dağıtımlarda aşağıdaki tabloda yer alan kısaltmalar kullanılmaktadır.
İşlemci Kodları Kısaltma Tablosu
| Paket KısaltmasI | AÇIKLAMASI | Örnek Donanım |
|---|---|---|
| x86_64, amd64 | Intel x86 – 64 Bit İşlemci Ailesi | Apple G3,G4 ve G5, PowerBook |
| arm64 | ARM İşlemciler | Raspberry PI, Nvidia Jetson |
| ppc64el | Little Endian | IBM Power 8 Sunucular |
| ppc64 | Big Endian kullanan 64 bit PowerPC’ler | Apple G5 |
| powerpc | IBM PowerPC işlemcileri – 32 bit ve 64 bit Big Endian | Apple G3,G4 ve G5, PowerBook |
Günümüzde Little Endian Kullanımı
Bugün en sık karşılaşılan uygulamalar IBM Power 8 işlemcilere sahip sunuculardır. IBM; Google, Nvidia gibi devlerin birlikteliğinde kurduğu OpenPower çerçevesinde geliştirdiği IBM Power destekleyen sunucularda ppc64el paketleri kullanılmaktadır.
Birkaç yıl öncesine kadar Big Endian desteği de verilmesine rağmen bu yaklaşımdan vazgeçilmiştir. Ancak Big Endian kullanan uygulamalar IBM Power sunucu üzerinde sanallaştırma kullanarak ppc64 işletim sistemleri kullanılabilmektedir.
Debian da Debian 9 sürümü itibariyle ppc64’e resmi desteğini çekmiştir.